Meslek Seçiminde Ebeveyn Hataları

Birçok anne baba, hayallerindeki mesleği çocuğunun önüne tek seçenek olarak koyar. Kimi de bir zamanlar sahip olmak istediği ama başaramadığı mesleği çocuğuna seçtirme eğiliminde olur. Sürekli bu meslekten söz ederler; mesleğin üstünlüklerini, gelecekte çocuğu o meslekte çalışırken görme arzularını ve meslek ilgili hayallerini anlatırlar. Bilinçli ve kültürlü diye tabir edilen kimi anne babalar da çocuğun meslek seçiminde, iş dünyasının koşullarına göre mantıklı bir karar verilmesi gerektiğini düşünürler. Bu nedenle çocuklarını, iyi para kazanabilecekleri ve iş olanakları geniş olan mesleklere yönlendirmeye çalışırlar. Örneğin, bazı çocukların fen ve matematik alanındaki zekâları yüksek olur. Anne baba çocuğun tıp fakültesine gitmesini ister, çocuk ise güzel sanatları tercih etmek ister; fakat anne baba baskın çıkarak çocuğu istemediği tıp fakültesine gönderir.

Ayrıca bağımlı bir kişiliğe sahip olan çocuk veya gençler de her konuda oldukları gibi, meslek seçiminde de anne babalarına danışarak sahip olacakları mesleği ebeveynlerinin seçmesini isterler.

Çocuğun mesleki ilgisi ve yeteneği hesaba katılmadan herhangi mesleğe zorla yönlendirilmesi, çocuğun bireyselliğini, özgür iradesini ve mevcut yetilerini hiçe saymaktır. Çocuğun önüne tek meslek seçeneğinin konulması ve devamlı bununla ilgili konuşulması beraberinde birkaç ciddi tehlike barındırır. Bunlardan birisi çocuğun aşırı sorumluluk yüklenmesine ve dolayısıyla başarısını engelleyecek düzeyde kaygının oluşmasına yol açabilir. İkincisi çocuğun istemediği, sevmediği ve yetenekleriyle bağdaşmayan bir mesleği seçmesi ve bu meslekle ilgili bilgi ve deneyim kazanma sürecinde gerekli performansı gösterememesidir. Bir başka tehlike de hedeflenen mesleğin çocuğun kapasitesinin üstünde olmasıdır. Birçok öğrenci yetenekleriyle uyuşmayan bölümleri tercih etmiş, ancak bu alanlarda başarı gösterememiş ve okul yaşamları bu yanlış karar sonucu sona ermiştir.

Bireyin sevmediği bir işte çalışması bütün yaşamını olumsuz etkileyebilecek bir durumdur; bir ömür boyu mutsuz olabilir. İnsanlar işlerinde çalışırken, yeteneklerini güçlendirerek en üst seviyeye çıkarmaya çalışır, deneyimlerini artırır. İyi işler yaptıkça ve yeni başarılar elde ettikçe, benlik saygısı yükselir ve kendine güveni artar. İşini sevmeyen ve kendisine uygun olmayan bir işte çalışanlar, işlerinde başarı göstermeyebilirler, ayrıca başarı için gayret sarf etmez; kendilerini geliştirmek ve eksikliklerini gidermek için araştırma yapmazlar. Çalışmak sadece maddi bir gelir elde etmek için değildir, aynı zamanda kişinin ruh sağlığı için de gereklidir. Hiç çalışmadan ölünceye dek geçimini sağlayabilecek kadar mal varlığı olan insanların hemen hemen hepsi çalışmayı sürdürmektedir. İnsan için çalışmamak, umudun tükenişi dolayısıyla kişinin dünyada bir beklentisinin olmaması demektir.

İnsan, uykudan sonra en çok zamanını çalışarak geçirir. Bu nedenle seçilecek meslek kişinin yaşamının her boyutunda etkisini gösterdiği için çok dikkat edilmelidir.